Tren Gelir, Hoş Gelir: Episode II – Kıvılcımdan Ateşe

Lima tren setini çalışır hale getirdim, kırık parçaları tamir ettim dedim ya. Birkaç foto da çekip instagram ve whatsapp gruplarında arkadaşlarımla paylaşım.

Fenerbahçe tribünlerinde tanışıp sonradan güzel bir arkadaşlık geliştirdiğimiz Onur ile yine aynı gruptan Alper’in evindeki doğum günü buluşmasında karşılaştık. Fotoğrafları görmüş, o da eskiden severmiş trenleri ama üzerine fazla eğilmemiş. Onda da bendeki gibi bir tren seti varmış. Belki o da 30 senelik. Dedi ki “sana vereyim mi onu. Benim ilgilenecek durumum yok ama atmaya da kıyamıyorum.  Eğer sen almazsan oyuncak müzesine vereceğim”.

Derhal Alperlerin evden çıkıp Onurların eve gittik. O da çıkarttı treni saklandığı köşeden. Ve bana verdi.

Böylece Lima sete bir kardeş gelmiş oldu. Trafosu yok, çok eski bir model, markası Hornby… Trafo yerine pilli bir set ile çalışıyor ve elektriği raylara klips ile iletiyor.

Lima İtalyan malı, ölçeği 1/87 ki model trencilikte en yaygın ölçek, Hornby ise bir klasik set, İngiliz malı ve her İngiliz malı gibi kendine özgü. Raylar benzer açıklıkta olsa da trenler vagonlar 1/75 ölçekli yani Lima’dan bir tık daha büyükler. Ama aynı rayı kullanabiliyor.

İki loko arasındaki boyut farkı

Seti güzelce temizledim. Limanın raylarını kurdum. Lokomotifin tekerleklerini temizledim ama bana mısın demedi. Ne raydan ne direk Lima trafosundan tekerleklere elektrik verince çalıştı.

Kurcaladım kurcaladım olmadı. Sonra sınırsız bilgi kaynağı internete başvurmak geldi aklıma. Uzun bir arayıştan sonra Onur’un tren seti kadar antika bir İngiliz amcanın yıllar önce Youtube’a yüklediği lokomotif onarım ve bakım videolarını buldum. Bir baktım bendeki lokomotif (bundan sonra loko yazacağım çünkü model tren aleminde kısaca loko demek adetmiş 😊 ) amcanın elinde ve bakım yapıyor.

O videoyu izleyip orada yapılanları adım adım tekrar edinince sorunun yerinden oynayan bir kömür parçası ve raylardan motora elektrik ileten parçaların temassızlığı olduğunu anladım.

Hepsini elden geçirip iyice sabitledim, ince zımpara ve zippo benzini ile oksitten ve tozdan arındırdım. Kopmuş kablolarını lehimledim vs.

Tamirat & Tadilat

Sıra geldi büyük ana. Lokoyu toparlamadan önce trafodan direk elektrik verip test ettim ve o tırrr diye motor sesi gelince yine deliler gibi sevindim. Hemen lokoyu toparladım raylara koydum ve çalıştırdım. Artık iki setim ve iki ray hattım vardı.

İlk test

Hornby raylarda

İşte bu nokta da işler dallanmaya başladı. Model trenler ve bakım onarım bilgileri gibi konuları internet üzerinden araştırınken https://www.sahibinden.com/ sitesinde bol miktarda yedek parça satıldığını gördüm. Kimi sıfır kimi ikinci el. Tek tek vagon, loko ya da tüm setler, raylar ve ray setleri… Bu işe başlamak ama fazla da para harcamak istemeyenler için bire bir. İşin iyi yanı, bu parçaları satan kişilerin büyük çoğunluğu yıllarca bu işi hobi olarak yapmış ve bazı konularda onlardan yardım istediğinizde size yol da gösteriyorlar. Parayla satın alınamayacak en değerli şey tecrübe, size tecrübe aktarıyorlar. Eğer biri bu işe başlayacaksa, ikinci el ürünleri satın alıp, sonrasında da bakım onarım ve benzeri konularda bu kişilere danışabilirler.

Model trencilik Türkiye’de çok yaygın bir hobi olmadığı için, aslında hobi sahibi olmak Türkiye’de genel olarak çok da yaygın bir şey olmadığı için, bir mağaza bulmak da mesele. Bu tarz hobiler oyuncak muamelesi gördüğünden (tıpkı bisiklet gibi) hobi dükkânı ve içerik çeşitliliği çok kısıtlı.

Eğer sıfır ürünlere yönelmek istenirse en iyi marka Piko gibi duruyor. Çünkü https://www.hobbytime.com.tr/ sitesinde Piko marka ürünler satılıyor, bol çeşit ve geliştirme parçaları mevcut.

Onun dışında Alman markaları Marklin ve Fleischmann, eğer yurtdışı bağlantınız varsa, model trenciliğin en iyi markaları arasında. Bu arada Piko da bir Alman markası.

Ben çoğunlukla ikici ele yöneldim. Önce Hornby seti için ikinci el trafo aldım. Sonra berbat durumdaki “rail joiner” larını yenilemek için sıfır Piko marka ray bağlantısı aldım. Hornby seti kendi rayları ile çalışır duruma getirdim.  Piko ray bağlantısı Hornby ve Lima rayları bağlamak için biraz dar geldi ama pense ile zorlayarak ve uçlarını genişleterek eklemeyi başardım. İkinci el bir buharlı tren seti aldım. O da Lima marka. Bir de rayları yükselterek köprü yapmak için yine ikinci el Lima marka ray yükseltme seti aldım ve

Aliexpress’ten karayolu köprü seti aldım. Aliexpress’te de bazı güzel şeyler var ama öncelik değil. Bir kere trenlerin ve rayların markalı olanları yok. Çin malı bazı garip ürünler var. Onun dışında köprü, araba vs. gibi çevre ürünler alınabilir. Ya da alınabilirdi. Artık Aliexpress ten bir şey alınca kapıda sizden ihracat vergisi alınıyor.

Ailexpres’ten aldığım bir şey de sokak aydınlatma lambaları oldu.

Ayrıca 30-50 parça ikinci el ek ray da aldım. Hepsinin Lima marka olmasına özen gösterdim. Ya da 1/87 ölçekli Lima raylar ile aynı yükseklik ve benzer bağlantı parçası olan Mehano gibi markaları az da olsa tercih ettim. Böylece elimde 45 ve 30 derecelik viraj rayları ile bir sürü düz ray oldu.

Artık iki seti birleştirecek birini öbürünü üzerinden köprü ile geçirebilecektim. Böylece iptidai yöntemler ile ilk dioramam ya da kurgum için artık hazırdım.

Tabi yer sorunu olduğu için sabit bir kurgu olamayacaktı. Bu yüzden de kurulup kaldırılabilecek portatif bir kurgu planladım kendimce….

Kurguyu tamamlamak için çevre yapılarına da ihtiyacım vardı. En azından bir istasyon binası. Kartondan istasyon binası yaptım. Kibrit çöplerinden pencere doğramalarını yaptım. Hobi boyası ile boyadım. Pencere camlarını asetat ile yaptım. 1,5 volt led ampuller ile aydınlatma yaptım.

Karton istasyon

Karton istasyon

Araç yükleme istasyonu için otopark yaptım. Asfalt etkisi için siyah karton kullandım. Yol çizgileri için maskeleme bandı ile şeritler oluşturup beyaz boya işle boyadım. Eski, kullanılmayan el feneri gibi ıvır zıvırdan söktüğüm ledler ile çevre aydınlatması yaptım.

Lima ray yükseltme köprüsü

Tabi bunlar günler sürdü. En sonun da ledleri kalem pillere bağlayarak trenlerin önüne de far gibi bir aydınlatma yaptım. Pilleri yük vagonlarına koyup kablolar ile lokolara uzatıp lokonun önüne ledleri şasi ile kaporta arasına sıkıştırarak sabitledim.

Kaportaya iliştirilmiş led ışık

Küçük ahşap bloklar alıp, boyayıp, yapıştırarak köprü ayağı gibi parçaları imal ettim.

Tabi bunlar deneme yanılma yöntemiyle aklıma geldikçe kalkıştığım işlerdi. 😊

Sonunda kurgumu tamamladım ve fotoğraflarını gördüğünüz ilk “eserim” ortaya çıkmış oldu.

Elbette sonuçlardan memnun olsam da tam tatmin olmadım. Hobi ve tren modelciliği satışları yapan siteleri inceledikçe önümde iki yol olduğunu fark ettim.

Birincisi Faller gibi çevre yapıları üreten markaların hazır çevre yapılarını sıfır veya ikinci el satın alacaktım, ya da kurguladığım şeye göre kendim yapacaktım.

Ben ikinci yolu seçtim. 😊

Yolculuğumuz devam edecek.

Mart 2019